سالک چیست ؟ قسمت دوم

ایمنی
ضایعه سالک چه بصورت ابتلا ناشی از گزش پشه وچه بصورت تلقیح لیشما نیزاسیون وقتی بهبود پیدا کرد باعث مصونیت دائمی در مقابل عفونت های بعدی می شود .

بهبودی معمولا با ایجاد واکنشهای ایمنی تاخیری همراه است که آزمون پوستی لیشانین از آن جمله است . از آزمون پوستی لیشمانین بعنوان آزمون غربالگری در این بیماری استفاده می شود بدین معنی که در اکثریت افرادی که بهبود می یابد این آزمون پوستی مثبت می گردد . برای انجام این آزمون 1/0 سی سی از مایع لیشمانین بصورت داخل جلدی تزریق باشد 72-48 ساعت بعد ا ز تزریق ثبت می گردد که اندازه سفتی بیش از 5 میلی متر مثبت تلقی می شود .

درمان
سالک معمولا بیماری خود بخود بهبود یابنده است ولی اثر یا جوشگاه آن برای همیشه باقی می ماند . در نوع خشک بیماری چون مخزن بیماری انسان های آلوده هستند وبه منظور محدود کردن سرایت بیماری در تمامی موارد درمان هرچه سریع تر توصیه می شود . اما در نوع مرطوب سازمان جهانی بهداشت توصیه می کند که اگر ضایعات کوچک وبه تعداد کم در نواحی پوشیده بدن هستند نیازی به درمان ندارند .

درمان اصلی سالک در حال حاضر تر کیبات 5ظرفیتی آنتیموان (گلوکانتیم وپنتوستام ) است . این داروها گران قیمتند ، نیاز به تزریقات مکرر دارند وبعضا با اثرات جانبی همراه می باشند .

اگر ضایعات کوچک وبه تعداد کم ودر نواحی غیر از صورت وروی مفاصل باشند ،هقته ای 1بار آمپول گلوکانتیم به صورت موضعی در اطراف ضایعه تزریق می شود .

در ضایعات بزرگ ومتعدد گلوکانتیم به صورت داخل عضلانی به مدت 2 هفته در نوع مرطوب و هفته در نوع خشک تجویزمی گردد .

عوارض جانبی نادر است وشامل درد محل تزریق ،بی اشتهایی، تهوع واستفراغ ، بی حالی ، درد عضلانی ،سردرد وخواب آلودگی می باشد . در اثر تجمع دارو در بدن ممکن است تغییرات نوار قلب دیده شود که نیاز به قطع موقت دارو دارد .

مصرف آن در خانم های باردار یا شیرده وافرادی که نارسایی قلبی یا کلیوی یا کبدی دارند توصیه نمی شود .

از کرایو تراپی (سرمادرمانی ) نیز دردرمان ضایعات محدود وکوچک سالک استفاده می شود که می تواند به تنهایی یا توام با تزریق موضعی گلوکانتیم هر 2 هفته یک بار انجام شود . ‌

پیشگیری
بهترین راه پیشگیری از سالک ایجاد مانعی در برابر گزش پشه ناقل بیماری است . استفاده از حشره کشها ودور کننده های حشرات وپوشاندن بدن در مواقع مسافرت به مناطق بومی می تواند تاحدودی از گزش پشه وبروز بیماری پیشگیری کند .

از بین بردن موشها صحرایی که ناقلین سالک مرطوب هستند نیز به کنترل بیماری کمک خواهد کرد .

تاکنون واکسن های متعددی در نقاط مختلف جهان بر علیه لیشمانیوز مورد ارزیابی قرار گرفته است ولی متاسفانه در حال حاضر واکسن موثری بر علیه این بیماری وجود ندارد .

تولید وارزیابی واکسن لیشمانیوزدر ایران ، سال ها قبل با همکاری جوامع علمی داخلی وبیت المللی تحت نظارت سازمان جهانی بهداشت شروع شده است وتااکنون واکسن هایی مورد ارزیابی قرار گرفته اند . نتایج این کار آزمایی هایی مورد نشان می دهد که این واکسن ها کاملا بی خطرند ولی اثر بخشی لازم را ندارند ونیاز به ادامه پژوهش در این زمینه وجود دارد .

لیشمانیزاسیون نوعی واکسیناسیون است که در انگل لیشمانیای زنده عفونت زا به فرد سالم تلقیح می شود وبه صورت مصنوعی زخم سالک  در ناحیه پوشیده ای از بدن ایجاد می گردد .

زخم ایجاد شده معمولا در مدت کوتاهی با بر جای گذاشتن جوشگاه دائمی بهبود می یابد وبعد از بهبودی زخم، فرد در مقابل عفونت بعدی مصون می باشد .

بندرت زخم بزودی بهبودی پیدا نمی کند ودرمان ضرورت می یابد .