شایعترین علت خونریزى سابآراکنوئید غیر تروماتیک (SAH) پارگى یک آنوریسم داخل مغزى است. اتیولوژىهاى دیگر شامل آنوریسم مایکوتیک در آندوکاردیت باکتریال تحت حاد، دیسکرازىهاى خونریزىدهنده، و بهندرت عفونت یا تومور مىباشد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، تقریباً ۴-۳% جمعیت داراى آنوریسم هستند. خطر پارگى براى آنوریسمهاى بیشتر از ۱۰ میلىمتر ۵/۰% در سال است.
پرزانتاسیون بالینى
پرزانتاسیون بالینى سردرد ناگهانى و شدید به اغلب با از دست رفتن موقتى هشیارى در آغاز، استفراع شایع است. خونریزى مىتواند به بافت مغزى مجاور صدمه بزند و نقصهاى نورولوژیک فوکال ایجاد نماید. فلج پیشرونده عصب سوم همراه با سردرد شدید حاکى از آنوریسم شریان ارتباطى خلفى مىباشد. علاوه بر پرزانتاسیونهاى برجسته، آنوریسمها ممکن است دچار پارگىهاى کوچک و نشت خون به داخل فضاى سابآرکنوئید (خونریزىهاى نگهبان) شوند.
ارزیابى آزمایشگاهى CT
CT بدون کنتراست اولین بررسى انتخابى بوده و معمولاً خونریزى را نشان مىدهد. گاهی، براى تشخیص SAH مشکوک اگر با CT تشخیص داده نشود، LP لازم خواهد بود.
آنژیوگرافى سربرال براى تعیین آناتومی، موقعیت و نوع مالفورماسیون عروقى مانند آنوریسم یا مالفورماسیون شریانى – وریدى لازم است و همچنین وازواسپاسم را برآورد مىکند. معمولاً بهزودى پس از تشخیص SAH انجام مىشود.
ECG تغییرات قطعه ST، کمپلکس QRS طولانی، افزایش فاصله QT، و امواج T بلند یا معکوس اغلب وجود دارد. بعضى از تغییرات انعکاسى از SAH بوده و تغییرات دیگر حاکى از وجود صدمه ایسکمیک میوکارد مىباشد.
بررسىهاى خونى الکترولیتها و اسمولالیته سرم را بهطور دقیق بررسى کنید. هیپوناترمى اغلب چند روز پس از SAH ایجاد مىشود. از دست رفتن نمک مغزى شایع است و از سدیم کمکى جهت فایق آمدن بر از دست رفتن آن توسط کلیهها استفاده مىشود.
درمان
درمان استاندارد شامل استراحت در بستر در یک اتاق تاریک و آرام، استفاده از داروهاى مسکن، و مواد مسهل مىباشد. داروهاى ضدٌ تشنج در هنگام تشخیص شروع شده و حداقل تا درمان آنوریسم ادامه مىیابد.
خطر خونریزى مجدد زودرس بالا است (۳۰-۲۰% در مدت ۲ هفته). بنابراین درمان زوردس (در مدت ۳-۱ روز) براى اجتناب از پارگى مجدد ترجیح داده مىشود و درمان تهاجمى وازواسپاسم را مجاز مىشمارد.
بریدن نوروسرجیکال آنوریسم گردن متداولترین درمان است، اگرچه تکنیکهاى اندوواسکولار جدیدتر نیز وجود دارند. هیدروسفالوس شدید ممکن است به قرار دادن فروى کاتتر بطنى براى درناژ خارجى CSF نیاز داشته باشد. فشار خون به دقت مانیتور و تنظیم مىشود تا پرفوزیون کافى مغزى همراه با اجتناب از افزایش بیش از حد فشار تضمین شود.
وازواسپاسم سمپتوماتیک مىتواند در روز چهارم ایجاد شود و تا روز چهاردهم ادامه یابد و به ایسکمى فوکال و استروک احتمال منجر شود. درمان مدیکال شامل نیمودیپین مىتواند سکلهاى نورولوژیک و ازواسپاسم را به حداقل برساند.
پرفوزیون مغزى در وازواسپاسم با افزایش میانگین فشار شریانى بهوسیلهٔ داروهاى وازوپرسور مانند نئوسینفرین یا دوپامین بهبود مىیابد.
حجم داخل عروقى را مىتوان با مصرف کریستالوئیدها افزایش داده آنژیوپلاستى عروق سربرال در موارد وازواسپاسم شدید وقتى علیرغم حداکثر درمان طبى سمپتومهاى ایسکمیک ظاهر مىشود مؤثر خواهد بود.