آیا دهان شویه تأثیر دارد

این روزها دندانپزشکان به افرادی که از پوسیدگی دندانی شاکی اند و می گویند هر کاری می کنند باز هم دندان های شان پوسیده می شود، توصیه می کنند از دهان شویه ی فلوراید استفاده کنند.
برحسب سرعت پوسیدگی دندان هایتان می توانید با صلاحدید دندان پزشک ،‌یک یا دو بار در هفته از این دهان شویه ها استفاده کنید. بعضی ها می گویند که بد نیست دهان شویه را از کودکی برای فرزندتان هم بخرید تا دندان هایش پوسیده نشود ولی آیا کودکان می توانند به راحتی و بی خطر از این دهان شویه استفاده کنند؟ با دکتر شیرین معماران، متخصص پروتزهای دندانی و ایمپلنت ، درباره ی همین موضوع گفت و گو کرده ایم. با ما همراه شوید:

می گویند مصرف منظم دهان شویه ی فلوراید از پوسیدگی دندان پیشگیری می کند، درست است؟

- در حال حاضر دهان شویه های فلورایددار (مثل همان دهان شویه هایی که در مدارس استفاده می شود)، در کنار ژل ها و خمیر دندان های فلوراید دار و چند محصول دیگر که در دسترس قرار دارد، باعث عملکرد موضعی فلوراید می شود اما مطالعات نشان می دهد که افزودن فلوراید به آب همگانی ، مؤثرترین روش کاهش پوسیدگی دندان، بخصوص در سطح وسیع جامعه است. زیرا غیر از تأثیر وسیع آن، برخلاف روش های انفرادی موضعی، در بدن نیز جذب عمومی دارد و می تواند وارد ساختار دندان های رویش نیافته شود.

در ایران چطور، آیا به آب آشامیدنی شهرها فلوراید افزوده می شود؟

-تأثیر فلوراید آب، بیشتر در دندان های دایمی محسوس است. به نظر می رسد در اغلب مناطق ایران، ‌میزان فلوراید آب در حد لازم و حتی بالاتر از حد مجاز باشد. گرچه متأسفانه تحقیقات جامع و کاملی در مورد میزان فلوراید آب مناطق مختلف ایران در دسترس نیست، ولی با این حال فلوئورزیس که همان آسیب دیدن دندان ها در اثر مصرف زیاد فلوراید است، در برخی از مناطق جنوبی ایران مثل بوشهر رایج است و باید افزودن فلوراید به آب این مناطق، ‌که مردم به خودی خود فلوراید را از محیط دریافت می کنند، تحت کنترل باشد.

در مطب چطور، اگر فکر کنیم دندان های مان سریع پوسیده می شوند،‌می توان از دندانپزشک خواست که با فلوراید به داد دندان های مان برسد؟

- به هر حال ثابت شده که کاربرد موضعی فلوراید بخصوص توسط دندانپزشک، باعث کاهش میزان پوسیدگی به ویژه در کودکان می شود. در نتیجه، کاربرد موضعی فلوراید برای کودکان و نوجوانان در مطب های دندانپزشکی اکیداً توصیه می شود . دندانپزشک بعد از تعیین میزان استعداد ابتلای بیمار به پوسیدگی و احیاناً انجام درمان های لازم اولیه مثل حذف پوسیدگی ها ، درمان فلوراید را انجام می دهد.

آیا شما استفاده از دهان شویه فلورایددار را توصیه می کنید؟

استفاده از دهان شویه های فلوراید دار یکی از روش های موضعی استفاده از فلوراید است، که هم اکنون نیز طرح همگانی استفاده از آن در مدارس کشور در حال اجرا است . این طرح به صورت استفاده ی یک روز در هفته از دهان شویه، توسط دانش آموزان با نظارت مسؤولان مدارس انجام می شود. استفاده از هرگونه دهان شویه فلورایددار برای کودکان زیر شش سال ممنوع است، مگر اینکه توسط دندانپزشک تجویز شده باشد.

و در خانم های باردار چطور؟

یکی از چالش های مهم، تجویز مکمل های فلوراید در خانم های باردار است. در منابع علمی، مدرک معتبری در زمینه ی ارزش تجویز مکمل خوراکی فلوراید برای مادران باردار، حتی در مناطقی که آب فاقد فلوراید است، وجود ندارد. گرچه مصرف این مکمل ها توسط اداره ی غذا و داروی آمریکا برای مادران باردار ممنوع اعلام شده، اما این مکمل ها برای جنین به هیچ وجه خطرناک نیستند. در سال های اخیر برخی محققان ثابت کرده اند که فلوراید از راه جفت به جنین منتقل می شود، اما مقدار فلوراید منتقل شده نامشخص است.
در عین حال محققان توافق دارند که وقتی جنین در معرض فلوراید قرار می گیرد، در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها ی شیری او تأثیردارد، گرچه این تأثیر بسیار اندک است. بطور کلی توافق صاحب نظران علم دندانپزشکی بر این است که مصرف فلوراید توسط زنان باردار فایده یی برای دندان های نوزاد و حداقل در مورد دندان های دایمی در بر نخواهد داشت.

گفتید در جنوب کشور یک نوع بیماری دندان مربوط به فلوراید رایج است. این بیماری چیست؟

جذب بیش از حد فلوراید توسط بدن، به خصوص در مناطقی با فلوراید آب بالا، ‌می تواند به فلوئورزیس دندانی (دندان های خالدار)منجر شود.در این حالت، مینای دندان رنگ سفید گچی یا قهوه ای مات به خود می گیرد. این وضعیت بیشتر در دندان های دایمی دیده می شود. این مشکل در صورت تأیید توسط دندانپزشک ، به راحتی با روش های ترمیم همرنگ دندان، قابل تصحیح است.

فلوراید چگونه از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟

سه مکانیسم اولیه ی عمل فلوراید بر روی دندان ها از این قرار است:
-وقتی فلوراید با مینا و عاج دندان تماس می یابد، با کلسیم و فسفر موجود در آنها، فلورو آپاتیت را تشکیل می دهد و این ترکیبی است که نسبت به هیدروکسی آپاتیت مقاوم تر است.
- فلوراید همچنین ترمیم و معدنی شدن مجدد سطح دندان های پوسیده را تسریع می کند و کمک می کند که روند تخریب معکوس شود و موجب افزایش مقاومت سطح دندان در برابر پوسیدگی می شود.
- در نهایت ، فلوراید موجب کاهش اثر تخریبی باکتری های دهان بر دندان می شود، که این کار را از طریق تداخل در تشکیل و عملکرد میکروارگانیسم ها انجام می دهد.

منبع: 7 روز زندگی