درمان جراحی اسکارهای آکنه

آکنه یک بیماری پوستی شایع می‌باشد که با اثرات بارز روحی و روانی در برخی افراد همراه است. از آنجا که آکنه گروه سنی جوان را مبتلا می‌کند و سیری مزمن دارد، درمان زودهنگام و مؤثر بیماری و جلوگیری از ایجاد اسکارهای پوستی که می‌تواند منجر به عواقب روحی و روانی برای بیمار شود، بسیار مهم است.

 بر این اساس با توجه به اثر قابل ملاحظه آکنه بر کیفیت زندگی بیماران و احتمال بروز انزوای اجتماعی و افسردگی روانی در اثر بروز ضایعات و اسکارهای بدشکل علاوه بر درمان‌های طبی مرسوم، استفاده از روش‌هایی به منظور بهتر نمودن ظاهر بیماران با کاهش تعداد یا نمای زشت ضایعات اسکار در بهتر کردن کیفیت زندگی این بیماران حایز اهمیت است. درمان‌های جراحی اسکار آکنه با توجه به بروز سریع‌تر پاسخ درمانی قابل مشاهده و همچنین هزینه مناسب و عدم صرف وقت زیاد از سوی بیمار می‌تواند با پذیرش درمانی بهتری از طرف بیماران همراه بوده و در حفظ کیفیت زندگی مناسب و کاهش فشارهای روانی ناشی از مشکلات زیباشناختی کمک شایانی به بیماران نماید.

واژگان مختلفی مانند باریک، پهن، عمیق و سطحی برای توصیف اسکارهای آکنه بکار رفته است. به منظور بررسی یکسان انتخاب‌های درمانی، استفاده از تعریف یکسان برای توصیف اسکارها حایز اهمیت می‌باشد. اسکارهای آکنه را می‌توان به سه گروه پایه اسکارهای یخ‌شکن ((Icepick، اسکارهای چرخان (rolling)، و اسکارهای واگنی((boxcarتقسیم نمود. اسکارهای واگنی خود به دو گروه سطحی و عمقی تقسیم می‌گردند. هرگونه سیستم طبقه‌بندی اسکارهای آکنه باید انتخاب درمانی نهایی را نیز در نظر داشته باشد. ویژگی‌های مهم تعیین کننده زیرگروه‌های اسکار شامل عرض، عمق و ویژگی فضایی آنها می‌باشد. اگرچه تشخیص سه گروه اسکار یخ‌شکن، چرخان و واگنی از نظر بافت‌شناختی قابل انجام است. اما معاینه فیزیکی باید به تنهایی برای افتراق این موارد استفاده گردد. این روش تقسیم‌بندی آناتومی اسکار را همراه با اقدامات درمانی در دسترس در نظر می‌گیرد و در نهایت نتایج درمان را به وسیله انتخاب روش‌های کمتر تصادفی بهبود می‌بخشد.

 اسکارهای یخ‌شکن باریک (کمتر از 2 میلی‌متر)، عمیق و به صورت تراکت‌های اپی‌تلیایی با حاشیه مشخص می‌باشند که بطور عمودی به درم عمقی و بافت زیرجلدی گسترش می‌یابد. دهانه سطحی معمولاً پهن‌تر از قسمت عمقی می‌باشد و عمق آنها بیشتر از آن می‌باشد که با روش‌های معمول resurfacingپوست قابل دستیابی باشد.

اسکارهای چرخان در اثر چسبندگی درمی پوست تقریباً نرمال روی داده و اغلب پهن‌تر از 5-4 میلی‌متر است. اتصالات فیبروزی درم به زیر جلد به سایه‌های سطحی و ظاهر چرخان یا جمع شده پوست سطحی منجر می‌شود. گرچه این اسکارها کم عمق می‌باشند ولی چسبندگی‌های زیر درمی درمان سطحی را غیرممکن می‌سازد. درمان اجزای زیردرمی برای موفقیت معالجه الزامی است.

اسکارهای واگنی فرورفتگی‌های گرد تا بیضی با لبه‌های کاملاً مشخص عمودی مشابه اسکارهای آبله مرغان می‌باشند. از نظر بالینی در سطحی پهن‌تر از اسکارهای یخ‌شکن بوده و قطر آنها از سطح به عمق کاهش نمی‌یابد. این اسکارها ممکن است سطحی (mm5/0-1/0) عمقی (mm5/0 ≥) باشند و اغلب قطری حدود 5/1 تا 4 میلی‌متر دارند.

اسکارهای سطحی در محدوده دسترسی روش‌های resurfacingمانند لیزر می‌باشند ولی انواع عمقی در صورت عدم درمان تمام ضخامت اسکار پاسخ درمانی ندارند. از انواع ناشایع اسکار آکنه می‌توان به تراکت‌های سینوسی، اسکارهای هیپرتروفیک و اسکارهای کلوئیدی اشاره کرد. اسکار کلوئیدی نادرترین نوع اسکار در آکنه می‌باشد که در این نوع اسکار برخلاف نوع هیپرتروفیک تشکیل بافت اضافی از حدود ضایعه اولیه فراتر می‌رود. درمان اسکار آکنه باید در مورد هر فرد براساس نوع اسکار صورت گیرد. در صورت انجام درمان جراحی باید جلسات درمان حداقل 4 هفته از هم فاصله داشته باشد. باید بیمار مطلع گردد که ممکن است درمان وی نیازمند چندین جلسه درمان باشد.

شرح حال بیمار از نظر سابقه مصرف اخیر اکوتان و سابقه اسکار کلوئیدی یا هیپرتروفیک حایز اهمیت است. براساس احتمال بروز اسکار کلوئید یا هیپرتروفیک بیمارانی که در 12 ماه گذشته اکوتان مصرف کرده‌اند، نباید تحت درمان‌های جراحی اسکار آکنه قرار گیرند. روش‌های متعددی برای بهبود انواع اسکار آکنه وجود دارد. روش‌های غیرجراحی شامل پرکننده‌های درمی یا زیرجلدی می‌باشد. رویکردهای موضعی شامل لایه‌برداری شیمیایی و microdermabrasionاست.

روش‌های جراحی متعـددی مطرح شده است که انواع ســاده‌تر آنها شامل چهار روش subcision, punch elevation, punch excisionو laser skin resurfacingبهترین و تکرارپذیرترین نتایج را به همراه داشته است.

هر نوع از اسکار آکنه با روش خاصی بهبود قابل ملاحظه‌ای دارد. اسکارهای یخ‌شکن با قاعده عمیق با روش punch excisionدرمان می‌شوند. این روش را می‌توان در مورد اسکارهای باریک (کمتر از mm3) و عمیق واگنی نیز انجام داد. اسکارهای واگنی پهن و عمیق (بیش از mm3) با قاعده طبیعی را می‌تواند با punch excisionیا punch elevationدرمان نمود. اسکارهای boxcarسطحی به بهترین نحو با laser resurfacingدرمان می‌گردند. قبل از معرفی روش subcisionمواد پرکننده عمدتاً در مورد اسکارهای چرخان به کار می‌رفتند. این مواد در مورد این نوع از اسکارها به علت اثر موقتی آنها کمتر سودمند می‌باشند.

بر این اساس، اسکارهای چرخان به طور ارحج با subcisionدرمان می‌شوند. گرچه برخی از آنها ممکن است تا حدی با laser skin resurfacing  نیز بهبود یابند. در روش subcisionباندهای فیبری چسبنده به وسیله یک سوزن زیر جلدی سه لبه آزاد می‌شود و روش انتخابی در مورد اسکارهای چرخان آکنه مطرح است.

از عوارض این روش می‌توان به خونریزی و فیبروپلازی شدید منجر به تشکیل ندول‌های زیرجلدی اشاره کرد. این عارضه نادر با تزریق داخل ضایعه‌ای استروئید برطرف می‌شود و اغلب بدون درمان در طی 2 تا 3 ماه بهبود می‌یابد. کبود شدگی ناشی از این روش در عرض یک هفته بهبود می‌یابد. اسکارهای چرخان در نواحی چانه و لب فوقانی نیازمند بیش از یک جلسه درمان برای بهبود قابل ملاحظه می‌باشند. استفاده از مواد پرکننده (ایمپلانت) به همراه subcisionانجام می‌گیرد ولی در مطالعات انجام شده ضروری به نظر نمی‌رسد.

در مجموع ، با انتخاب مناسب روش جراحی یا لیزر در درمان اسکارهای آکنه بر حسب نوع و شکل اسکار می توان به میزان بهبود قابل توجهی دست یافت و از طرفی از بروز فشارهای روانی و اثرات جانبی درمان اجتناب نمود.